Vrede

Een universeel begrip, waar iedereen naar streeft, waar iedereen naar verlangt en wil handhaven…

Het was niet altijd zo. Er was “De Groote Oorlog”, 100 jaar geleden, die meer dan duidelijk sporen nagelaten heeft in ons land, sporen die meer dan genoeg voor zich spreken om er de nodige aandacht aan te geven. Het is een nood van elke gemeenschap, hoe groot of klein die ook mag zijn. Het is een zaak van de arbeider, de bediende, de bakker en de slager … En dus evengoed van de muzikant.

Dat dacht Marc Tassaert een paar jaar geleden, toen hij volop aan voorbereidingen voor de herdenking van de gevallen slachtoffers dacht. Ze vielen massaal in onze Vlaamse Velden. Het was dus zeker onze zaak, in casu van de muzikanten van de regio. Van het Koninklijk Koor en Orkest Zanglust in Tielt. Maar daar was aansluitend ook het Koninklijk O.-L.-Vrouwekoor dat naar die vrede wilde streven. En in Egem was het Egems Gemengd Koor en ook in Desselgem is er het Koor Singhet Vro. Zij wilden zich best wel allemaal samen inzetten voor een vredesproject door het organiseren en realiseren van wat de “Vredesconcerten” zijn geworden.

Marc schoot aan het werk en maakte de harten van de verantwoordelijken warm voor een samenwerking die dan toch wat gewaagd was, gezien de grote groep mensen die voor de organisatie moesten instaan. Voor een herdenking als deze is er immers meer nodig dan zo maar een zaaltje. De logistieke steun zou groot moeten zijn. Maar hij kreeg het gedaan dat er gezamenlijke plannen gemaakt werden die gedurende bijna twee jaar voorbereid werden en op hun mogelijkheden werden gewikt en gewogen. Vier koren, samen een 100-tal zangers, en dus vier dirigenten : een groep van gezamenlijk ongeveer 150 medewerkers. Ze kregen de vraag om aan dit opzet een gezicht te geven.

Voor de goede zaak werd meteen enthousiasme gevonden. En organisatoren die het aandurfden. En sponsors die het materieel wensten te steunen… Het werd dus meteen een “groot project” genoemd, en de gekozen naam was heel eenvoudig en bevattelijk : “Vredesconcerten”. Een naam waar elke muziekminnende burger gevoelig aan moet zijn en geen neen kan tegen zeggen.

Van de voorbereidende fase kan ik, uit goede bron vernomen, enkel maar stellen, dat er langdurig en zeer grondig werd nagedacht over en gewerkt werd aan de uitvoeringsplannen. En er werd ook muzikaal onmiddellijk, snel en grondig werk van gemaakt. De koren en het orkest haalden de partituren boven die voor dit project in aanmerking waren genomen. De enthousiaste koorzangers brachten het tot een zeer indrukwekkend, zinvol en verantwoord resultaat.

Marc slaagde dus in zijn opzet, en kon zijn ‘droom’ langzaam aan zien gerealiseerd worden.

Nu is er voor dit soort opzet wel net iets meer nodig dan enkel maar goede wil. Deze is natuurlijk onontbeerlijk, en het was overduidelijk te zien dat die er ook volop was. Er werden op de diverse plaatsen gezamenlijke repetities ingelegd en mogelijk bruikbare ruimten werden uitgetest.

Meteen kwamen ook de mensen aan de beurt die zich voor de praktische zaken zouden engageren. Hoe zou de kaartenverkoop moeten worden georganiseerd om niet meer voor de verrassing van de overbevolking te komen staan zoals bij een vorig concert. Beatrijs, onze digitaal nijvere bij, wist samen met onze financiële experten een sluitend systeem te lanceren om de verwachte toeloop in de juiste banen te leiden. En, geloof het of niet, dat was een hele opdracht. Samen met de beide Filippen kreeg ze het voor mekaar dat er naar het publiek toe geen risico meer bestond dat mensen aan de deur zouden blijven staan bij gebrek aan zitplaats in de kerk. En dus wisten we tegelijk ook hoeveel mensen er naar deze sfeervolle avond zijn komen luisteren.. En dat was véél ! …Héél veel ! Er was voor ruime bekendmaking gezorgd door onvermoeibare organisatoren ter plaatse op de drie locaties, o.m. met medewerking van de plaatselijke Pers. Met succes, zo bleek achteraf.

Een groep van 150 uitvoerders kan je niet zo maar aan het altaar van een kleinere parochiale kerk neerplanten. Zelfs in de grotere kerken was het plannen en schuiven om een opstelling te vinden die voor iedereen voldoende ruim was om goed te kunnen presteren. En dus werden er telkens heuse podia en decors gebouwd om het geheel ook een mooie aanblik te geven. Het moet gezegd : de ploeg die daarvoor instond mag er wezen : ze deden een uitzonderlijk mooie en belangrijke job. Want er is dan ook nog de verlichting waar iedereen wel nood aan heeft, en ook dat aspect werd vakkundig verzorgd door de ploeg “belichting”. Mooi werk en vakkundig uitgevoerd, want helemaal niet onbelangrijk voor koor en orkest !

En dan moest er natuurlijk ook een aangepast repertorium gevonden worden dat door alle koren gezongen, en door het orkest begeleid zou worden. Na de plaatselijke repetities werden de troepen verzameld voor het gezamenlijke inoefenen van het repertorium. Eventjes aanpassen was de boodschap. Ook voor de vier gemotiveerde dirigenten die elk een deel van het concert zouden leiden. Mieke De Meyer, Hendrik De Clercq, Nico Ronsse en Bart Snauwaert leidden de 150-koppige groep naar het muzikaal doel dat ze zich voorop hadden gesteld.

Het moest een evocatie worden, waarin alle aspecten van de oorlog en de levende en overleden helden konden herdacht worden. Tussen deze stukken in werden verzen en teksten gereciteerd door Trui Ghesqière die het programma met sterk aansprekende gedichten en bedenkingen aan mekaar praatte op een wijze die het hele publiek tot een indrukwekkende ingetogen stilte bracht die doorheen het volledige concert werd in stand gehouden. Er heerste een merkwaardige ingetogenheid. Het orkest verrichtte een belangrijke prestatie onder aanvoering van concertmeester Inge Van de Wiele.

De sfeer werd reeds van bij de inzet van het concert bepaald door het indrukwekkend aantreden van de doedelzakspeler Paul Ranson die onmiddellijk de gepaste stemming creëerde.

Naast het bezingen van de symbolen van ‘Le drapeau Belge’, indrukwekkend begeleid door het orkest, zong het mannenkoor een smeekbede om vrede.

Ter herinnering aan de wereldberoemde “Poppies” werd in première een gelijknamig werk uitgevoerd van een jonge plaatselijke componist, Koen Quinteyn, bijgestaan door de sopraan Esther Elisabeth Rispens die de gruwel van de oorlog bezong.

Tijdens “Nimrod” van Edgar Elgar was de ijzingwekkende stilte bijzonder opmerkelijk, en het versterkte de innigheid van de ingehouden sfeer.

John Williams schreef voor de bekende Film “Saving Private Ryan” een stuk voor koor en orkest : Hymn to the Fallen”. Het brengt de meest schrikwekkende beelden uit de realistische film voor de geest en versterkt de afkeer van de oorlog.

Een bede om vrede werd vertolkt door de koren, versterkt daarbij door het orkest, met het sfeervolle “Verleih uns Frieden” van Frederic Mendelsohn.

Vooral het grote werk van Karl Jenkins, “The Armed Man : A Mass for Peace”,speciaal geschreven ter herdenking van de wereldoorlog, en gebaseerd op het stramien van een misviering, was een bijzondere ervaring. Solist Sefer Karacoc reciteerde het deel “Call to Prayers”, en Gudrun Bovyn speelde de delicate cellosolo in de Benedictus. In een ijzige stilte kwamen de toehoorders sterk onder de indruk van de mooie maar toch wel wat bijzondere muziek waarmee deze Engelse componist een oproep tot vrede doet. Het universeel karakter wordt hier naar voor gebracht door zeer oude muziek, oproep tot gebed door de iman, het klassieke gedeelte in het Kyrië, en de meer hedendaagse evocatie van de vreselijke gebeurtenissen waaraan we herinnerd worden.

Na twee uren spanning was de ontlading bij het publiek opmerkelijk. De waardering die er werd uitgedrukt door het publiek maakte de grote inspanningen voor het project zeer zinvol.

Bij de vier koren en bij het orkest zal deze gebeurtenis zeker wel een blijvende herinnering nalaten aan een project dat naast de kracht van de samenwerking ons ook bezweert dat het thema van het concert nooit achterhaald zal zijn, Het heeft nog maar eens benadrukt waar we er steeds weer moeten blijven naar streven : Vrede !

verslaggever: Paul Van de Wiele